ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ - ΤΟ Α' ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΝΟΤΗΤΑ 3η)

 

Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Τις αναγνωρίζουμε με βάση την κατάληξη:

 

 Στην ενεργητική φωνή τα ρήματα στο α’ πρόσωπο οριστικής ενεστώτα έχουν κατάληξη

 –ω  π.χ. διαβάζω, τρώω, αγαπώ 

Στην παθητική φωνή τα ρήματα στο α’ πρόσωπο οριστικής ενεστώτα έχουν κατάληξη

 –μαι π.χ. κοιμάμαι, ετοιμάζομαι, χρειάζομαι

•   Τα περισσότερα ρήματα έχουν και ενεργητική και παθητική φωνή: π.χ. αγαπώ – αγαπιέμαι!!!
•     Κάποια ρήματα έχουν μόνο ενεργητική φωνή (π.χ. ζω, υπάρχω, διψώ), κάποια έχουν μόνο παθητική φωνή (π.χ. κοιμάμαι, φαίνομαι, φοβάμαι). Τα ρήματα που έχουν μόνο παθητική φωνή λέγονται ΑΠΟΘΕΤΙΚΑ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ :

1.    

Να αναγνωρίσετε τη φωνή των υπογραμμισμένων ρημάτων.

  

1. Η πραγματική φιλία ανυψώνει τους ανθρώπους ηθικά και πνευματικά.     ενεργητική φωνή
2.   Χρειάστηκα τη βοήθειά σου.                                                      ........................................
3.   Δεν είχα φοβηθεί τόσο πολύ στη ζωή μου!                                 ........................................
4.   Αποφάσισαν να δώσουν την προσφορά σ’ εκείνο τον επιπλοποιό. ........................................
5.   Θα παραξενευτείς όταν ακούσεις τι συνέβηκε.         ...........................................................         ........................................   ........................................

2. Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στην αντίθετη φωνή, στο χρόνο και το πρόσωπο που βρίσκονται!

1. πείθεις             :  πείθεσαι                    τίμησαν           ............................................
2. θεωρείται         :  ......................................       τραγουδούν      ............................................
3. διορθώνεις       :  ......................................       εκτελέστηκαν   ............................................
4. αγαπήθηκες     :   ......................................       θα ευχαριστηθείς ........................................

Β. ΤΟ Α΄ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ

  Μπορεί να είναι: ουσιαστικό, π.χ. άνεμος + θύελλα > ανεμοθύελλα

επίθετο, π.χ. άγριος + λουλούδι > αγριολούλουδο

ρήμα, π.χ. μπαίνω + βγαίνω > μπαινοβγαίνω

αριθμητικό, π.χ. δύο + όροφος > διώροφος

επίρρημα, π.χ. ξανά + βλέπω > ξαναβλέπω

πρόθεση, π.χ. μετά + αύριο > μεθαύριο

            αντωνυμία, π.χ. αυτό + κολλώ > αυτοκόλλητο

 Να θυμάστε:    ένας + πλευρά > μονόπλευρος

δύο + όροφος > δι-ώροφος

μετά + αύριο > μεθαύριο

αντί + υπολοχαγός > ανθυπολοχαγός

από + οπλισμός > αφοπλίζω

ΑΣΚΗΣΗ :

        

 Να συμπληρώσετε τον ακόλουθο πίνακα :

ΣΥΝΘΕΤΟ	Α΄ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ	ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ Α΄ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ
νυχτοπούλι	νύχτα	ουσιαστικό
αλλόθρησκος
πεντάμορφη
εξώπορτα
ανταποδίδω
βαρυχειμωνιά
γήπεδο
πηγαινοέρχομαι
χειροκροτώ
δισέγγονο

Θεωρία και ασκήσεις

από τη συνάδελφο Φωτεινή Θεοδούλου (Κύπρος)