ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ...ΜΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ...

 

             Συμφωνόληκτα ρήματα: Σχηματισμός χρόνων

                               Ενεργητική φωνή

1.Ρήματα ουρανικόληκτα: το θέμα τελειώνει σε κ,γ,χ,ττ/σσ

 

Μέλλοντας –ξω    =φυλάξω

 

Αόριστος –ξα      =ἐφύλαξα

 

Παρακείμενος –χα =πεφύλαχα

 

Υπερσυντέλικος –χειν =ἐπεφυλάχειν

 

2.Ρήματα χειλικόληκτα : το θέμα τελειώνει σε π,β,φ,πτ

Μέλλοντας-ψω  = γράψω

Αόριστος –ψα = ἔγραψα

Παρακείμενος –φα = γέγραφα

Υπερσυντέλικος – φειν =  ἐγεγράφειν

 

3.Ρήματα οδοντικόληκτα :  το θέμα τελειώνει σε τ,δ,θ,ζ

Μέλλοντας –σω = πείσω

Αόριστος –σα  = ἔπεισα

Παρακείμενος – κα = πέπεικα

Υπερσυντέλικος –κειν = ἐπεπείκειν

F Θυμόμαστε και τα φωνηεντόληκτα (το θέμα τους τελειώνει σε φωνήεν) που σχηματίζουν τους χρόνους όπως τα οδοντικόληκτα : παιδεύσω, ἐπαίδευσα, πεπαίδευκα, ἐπεπαιδεύκειν

 

F Με ανάλογες καταλήξεις θα σχηματίσουμε τα απαρέμφατα και τις μετοχές των συμφωνόληκτων ρημάτων.

 

 

 

 

                                                     Παθητική φωνή

                                                   Παρακείμενος

Όταν ενωθεί το θέμα αυτών των ρημάτων με τις καταλήξεις του Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου, όπως τις ξέρουμε και από τα φωνηεντόληκτα, προκύπτουν οι παρακάτω καταλήξεις:

    τάττομαι                                  γράφομαι                                    πείθομαι

Ουρανικόληκτα	Χειλικόληκτα	Οδοντικόληκτα
τέταγμαι	γέγραμμαι	πέπεισμαι
τέταξαι	γέγραψαι	πέπεισαι
τέτακται	γέγραπται	πέπεισται
τετάγμεθα	γεγράμμεθα	πεπείσμεθα
τέταχθε	γέγραφθε	πέπεισθε
τεταγμένοι εἰσί	γεγραμμένοι εἰσί	πεπεισμένοι εἰσί

 

                                                 Υπερσυντέλικος

ἐτετάγμην	ἐγεγράμμην	ἐπεπείσμην
ἐτέταξο	ἐγέγραψο	ἐπέπεισο
ἐτέτακτο	ἐγέγραπτο	ἐπέπειστο
ἐτετάγμεθα	ἐγεγράμμεθα	ἐπεπείσμεθα
ἐτέταχθε	ἐγέγραφθε	ἐπέπεισθε
τεταγμένοι ἦσαν	γεγραμμένοι ἦσαν	πεπεισμένοι ἦσαν

 

 

Για εξάσκηση:

Να κλίνετε τον Παρακείμενο των ρημάτων: βλάπτω, διώκω, κομίζω σε Οριστική και Ευκτική Ενεργητικής και Μέσης φωνής.

 

 

 

 

 

 

 

                                       Στογιάννη Ευαγγελία, φιλόλογος

ΑΠΛΑ...ΕΥΚΤΙΚΗ...

 

               ΑΡΧΑΙΑ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

                   Ας μάθουμε για την  ΕΥΚΤΙΚΗ

       Σημασίες και χρήσεις

F Στις κύριες προτάσεις μπορεί να εκφράζει ευχή( μακάρι να…) ή το δυνατό στο παρόν ή στο μέλλον( δυνητική ευκτική= θα μπορούσα να…, θα ήταν δυνατό να…)

F Στις δευτερεύουσες μπορεί να είναι ευκτική πλαγίου λόγου, επαναληπτική ( κάθε φορά που…), δυνητική.

Σχηματισμός

F Ευκτική υπάρχει στον Ενεστώτα, Μέλλοντα, Αόριστο, Παρακείμενο.

F Έχει ως χαρακτηριστικό τη  δίφθογγο οι στον Ενεστώτα , Μέλλοντα , Παρακείμενο και αι στον Αόριστο.

F Για να σχηματίσουμε την Ευκτική Ενεστώτα, παίρνουμε το θέμα του ρήματος και προσθέτουμε τις συγκεκριμένες καταλήξεις:

Π.χ. κελεύ-οιμι

F Πολύ εύκολα τώρα θα κάνω την Ευκτική Μέλλοντα αν , ανάμεσα στο θέμα και τις καταλήξεις, προσθέσω το χαρακτηριστικό σύμφωνο του Μέλλοντα σ, ξ, ψ :π.χ. κελεύ-σ- οιμι, πρά-ξ-οιμι, βλά-ψ-οιμι.

F Το ίδιο εύκολα μπορώ να σχηματίσω την Ευκτική Αορίστου αν απλά μετατρέψω το οι της κατάληξης σε αι.

F Η Ευκτική Παρακειμένου μπορεί να σχηματιστεί πιο σπάνια μονολεκτικά αν στο θέμα Παρακειμένου προσθέσω τις ίδιες καταλήξεις, δηλ.

κεκελεύκ-οιμι ή περιφραστικά με τη μετοχή Παρακειμένου και την Ευκτική Ενεστώτα του εἰμί, δηλ. κεκελευκώς εἴην.

Μαθαίνω ότι:

Οι δίφθογγοι οι και αι στις καταλήξεις της Ευκτικής είναι μακρόχρονες.

Δεν ξεχνώ ότι:

Η Ευκτική Αορίστου, όπως και η Υποτακτική και Προστακτική του ίδιου χρόνου, δεν παίρνει αύξηση.

 

   Κλίση Ευκτικής Ενεργητικής φωνής

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
κελεύοιμι	κελεύσοιμι	κελεύσαιμι	κεκελεύκοιμι	Κεκελευκώς εἴην
κελεύοις	κελεύσοις	κελεύσαις	κεκελεύκοις	κεκελευκώς εἴης
κελεύοι	κελεύσοι	κελεύσαι	κεκελεύκοι	κεκελευκώς εἴη
κελεύοιμεν	κελεύσοιμεν	κελεύσαιμεν	κεκελεύκοιμεν	κεκελευκότες εἴημεν
κελεύοιτε	κελεύσοιτε	κελεύσαιτε	κεκελεύκοιτε	κεκελευκότες εἴητε
κελεύοιεν	κελεύσοιεν	κελεύσαιεν	κεκελεύκοιεν	κεκελευκότες εἴησαν

 

Κλίση Ευκτικής Παθητικής φωνής

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
κελευοίμην	κελευσοίμην	κελευσαίμην	Κεκελευμένος εἴην
κελεύοιο	κελεύσοιο	κελεύσαιο	Κεκελευμένος εἴης
κελεύοιτο	κελεύσοιτο	κελεύσαιτο	Κεκελευμένος εἴη
κελευοίμεθα	κελευσοίμεθα	κελευσαίμεθα	Κεκελευμένοι εἴημεν
κελεύοισθε	κελεύσοισθε	κελεύσαισθε	Κεκελευμένοι εἴητε
κελεύοιντο	κελεύσοιντο	κελεύσαιντο	Κεκελευμένοι εἴησαν

 

Εξάσκηση :να συμπληρωθούν οι τύποι (οριζόντια)

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
γράφοις
	πράξοι
		διώξαι
			Πεπαυμένος εἴη

Στογιάννη Ευαγγελία, Φιλόλογος