ΑΠΛΑ...ΕΥΚΤΙΚΗ...

 

               ΑΡΧΑΙΑ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

                   Ας μάθουμε για την  ΕΥΚΤΙΚΗ

       Σημασίες και χρήσεις

F Στις κύριες προτάσεις μπορεί να εκφράζει ευχή( μακάρι να…) ή το δυνατό στο παρόν ή στο μέλλον( δυνητική ευκτική= θα μπορούσα να…, θα ήταν δυνατό να…)

F Στις δευτερεύουσες μπορεί να είναι ευκτική πλαγίου λόγου, επαναληπτική ( κάθε φορά που…), δυνητική.

Σχηματισμός

F Ευκτική υπάρχει στον Ενεστώτα, Μέλλοντα, Αόριστο, Παρακείμενο.

F Έχει ως χαρακτηριστικό τη  δίφθογγο οι στον Ενεστώτα , Μέλλοντα , Παρακείμενο και αι στον Αόριστο.

F Για να σχηματίσουμε την Ευκτική Ενεστώτα, παίρνουμε το θέμα του ρήματος και προσθέτουμε τις συγκεκριμένες καταλήξεις:

Π.χ. κελεύ-οιμι

F Πολύ εύκολα τώρα θα κάνω την Ευκτική Μέλλοντα αν , ανάμεσα στο θέμα και τις καταλήξεις, προσθέσω το χαρακτηριστικό σύμφωνο του Μέλλοντα σ, ξ, ψ :π.χ. κελεύ-σ- οιμι, πρά-ξ-οιμι, βλά-ψ-οιμι.

F Το ίδιο εύκολα μπορώ να σχηματίσω την Ευκτική Αορίστου αν απλά μετατρέψω το οι της κατάληξης σε αι.

F Η Ευκτική Παρακειμένου μπορεί να σχηματιστεί πιο σπάνια μονολεκτικά αν στο θέμα Παρακειμένου προσθέσω τις ίδιες καταλήξεις, δηλ.

κεκελεύκ-οιμι ή περιφραστικά με τη μετοχή Παρακειμένου και την Ευκτική Ενεστώτα του εἰμί, δηλ. κεκελευκώς εἴην.

Μαθαίνω ότι:

Οι δίφθογγοι οι και αι στις καταλήξεις της Ευκτικής είναι μακρόχρονες.

Δεν ξεχνώ ότι:

Η Ευκτική Αορίστου, όπως και η Υποτακτική και Προστακτική του ίδιου χρόνου, δεν παίρνει αύξηση.

 

   Κλίση Ευκτικής Ενεργητικής φωνής

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
κελεύοιμι	κελεύσοιμι	κελεύσαιμι	κεκελεύκοιμι	Κεκελευκώς εἴην
κελεύοις	κελεύσοις	κελεύσαις	κεκελεύκοις	κεκελευκώς εἴης
κελεύοι	κελεύσοι	κελεύσαι	κεκελεύκοι	κεκελευκώς εἴη
κελεύοιμεν	κελεύσοιμεν	κελεύσαιμεν	κεκελεύκοιμεν	κεκελευκότες εἴημεν
κελεύοιτε	κελεύσοιτε	κελεύσαιτε	κεκελεύκοιτε	κεκελευκότες εἴητε
κελεύοιεν	κελεύσοιεν	κελεύσαιεν	κεκελεύκοιεν	κεκελευκότες εἴησαν

 

Κλίση Ευκτικής Παθητικής φωνής

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
κελευοίμην	κελευσοίμην	κελευσαίμην	Κεκελευμένος εἴην
κελεύοιο	κελεύσοιο	κελεύσαιο	Κεκελευμένος εἴης
κελεύοιτο	κελεύσοιτο	κελεύσαιτο	Κεκελευμένος εἴη
κελευοίμεθα	κελευσοίμεθα	κελευσαίμεθα	Κεκελευμένοι εἴημεν
κελεύοισθε	κελεύσοισθε	κελεύσαισθε	Κεκελευμένοι εἴητε
κελεύοιντο	κελεύσοιντο	κελεύσαιντο	Κεκελευμένοι εἴησαν

 

Εξάσκηση :να συμπληρωθούν οι τύποι (οριζόντια)

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος
γράφοις
	πράξοι
		διώξαι
			Πεπαυμένος εἴη

Στογιάννη Ευαγγελία, Φιλόλογος

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ... ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ...

 

Σκέφτομαι τη φετινή επέτειο του Πολυτεχνείου εν μέσω πανδημίας …χωρίς πορείες, χωρίς τα καθιερωμένα , και με ανούσιες αντιπαραθέσεις …

Και αναρωτιέμαι…

Άραγε φέτος χωρίς τις τρανές διακηρύξεις και τις βαρύγδουπες δηλώσεις θα κάνει ο καθένας μας το απολογισμό του , μια ενδοσκόπηση που για τους περισσότερους δεν είναι εύκολη, και θα συλλάβει το πραγματικό νόημα του Πολυτεχνείου…;

Μήπως να το απομυθοποιήσουμε , όχι για να μικρύνουν οι πράξεις εκείνων, ακόμη κι αν κάποιοι μεγαλώνοντας συμβιβάστηκαν, σιώπησαν ή μίκρυναν… αλλά  γιατί κάθε γενιά  έχει το δικό της Πολυτεχνείο κι ο ηρωισμός  το δικό του νόημα  για τον καθένα  από μας …

Μήπως έτσι φωνάξουμε τα δικά μας συνθήματα, γι΄αυτά που απειλούν τον κόσμο μας, αυτά που μας εμποδίζουν να φτάσουμε τα όνειρα που κάναμε για τη ζωή μας…

Όμως να μην πιστέψουμε ότι είναι λίγο να φωνάξουμε για τα πολλά μικρά καθημερινά πράγματα, για όσα χάνουμε, για όσα μας λείπουν ή μας στερούν,για την αγάπη, τη φιλία, την ανθρωπιά, το χαμόγελο,το παιχνίδι, την υγεία, την αξιοπρέπεια, την ειλικρίνεια…

Γιατί τα πολλά μικρά πράγματα είναι που θα μας κρατήσουν ενεργούς μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις , έτοιμους  για τα μεγάλα και σπουδαία ιδανικά… για να πούμε τα μεγάλα ΝΑΙ ή τα μεγάλα ΟΧΙ…

Έτσι θ΄αφουγκραστούμε καλύτερα το μήνυμα...

Φτάνει όπως λέει κι ο ποιητής να κρατούμε: « πάντ΄ανοιχτά πάντ΄άγρυπνα τα μάτια της ψυχής…»

Και για να μπούμε στο κλίμα  εκείνων των ημερών...

 

 

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ : ΡΑΨΩΔΙΑ α-ΕΝΟΤΗΤΑ 4-ΣΤΙΧΟΙ 174-360

                  

          

        Μερικές σημειώσεις για τα πρωτάκια... γιατί το μάθημα εξ αποστάσεως δυσκολεύει...           

F Στίχοι 203-204 αναχρονισμός : ο Όμηρος κάνει λόγο για εμπόριο με σίδηρο που είναι στοιχείο της δικής του εποχής και όχι της μυκηναϊκής στην οποία αναφέρεται.

 

F Στίχοι 263-266 :προβάλλει το ηρωικό ιδανικό του τιμημένου θανάτου που αφήνει δόξα και στο γιο. Καλός θεωρείται ο θάνατος στη μάχη ή στα χέρια της οικογένειας.

F Υστεροφημία : οι άνθρωποι της ομηρικής εποχής ενδιαφέρονται να αφήσουν ένδοξο όνομα μετά το θάνατό τους π.χ. 263-264

 

F Ανθρωπομορφισμός των θεών: απέδιδαν στους θεούς ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άρα και ελαττώματα στ.260

 

 

F Αναδρομική αφήγηση : η Αθηνά –Μέντης επιστρέφει στο παρελθόν για να αναφέρει ένα περιστατικό για τον Οδυσσέα στ.286-294

 

F Προειδοποίηση :στ.282-283 και 295 ( όπως είπαμε ο ποιητής μας προετοιμάζει πολλές φορές για όσα θα συμβούν)

 

 

F Αυτοδικία: η Αθηνά συμβουλεύει τον Τηλέμαχο να σκοτώσει μόνος του τους μνηστήρες, δηλαδή να βρει μόνος το δίκιο του. Στην ομηρική εποχή , αφού δεν υπήρχε ο θεσμός της δικαιοσύνης , ο άνθρωπος που αδικούνταν τιμωρούσε μόνος του το δράστη.

 

F Ενανθρώπιση : η Αθηνά στην περίπτωσή μας παίρνει τη μορφή ενός θνητού

F Επιφάνεια: αποκαλύπτεται η θεϊκή ταυτότητα όταν η Αθηνά χάθηκε σαν πουλί από ένα άνοιγμα στη στέγη.

 

F Ειρωνεία: στο διάλογο Αθηνάς- Τηλέμαχου ο θνητός δε γνωρίζει ότι ο συνομιλητής του είναι θεός γεγονός που γνωρίζουν οι ακροατές. Επίσης οι μνηστήρες διασκεδάζουν ξέγνοιαστοι και δεν ξέρουν ότι ανάμεσά τους βρίσκεται ένας θεός που μεθοδεύει την τιμωρία τους.

 

F Πολιτισμικά στοιχεία: στοιχεία υλικού πολιτισμού που αναφέρθηκαν και στην προηγούμενη ενότητα (σκεύη, όπλα κ.ά.), θεσμοί, ήθη , έθιμα, αξίες όπως: η φιλοξενία, το εμπόριο, ο γάμος και η προίκα , νεκρικά έθιμα όπως ο τύμβος και τα κτερίσματα, δηλαδή τα αγαπημένα αντικείμενα του νεκρού που τοποθετούνται στον τάφο.