ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ :ΕΝΟΤΗΤΑ 1-ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

               

ΘΕΩΡΙΑ (η σύνδεση των προτάσεων : παρατακτική, υποτακτική και ασύνδετο σχήμα)

Η σύνδεση των προτάσεων γίνεται με τρεις τρόπους :
1) Με παράταξη (παρατακτική σύνδεση)
2) Με υπόταξη (υποτακτική σύνδεση)
3) Με ασύνδετο σχήμα

Αναλυτικά :
1) ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ : Συνδέονται με αυτό τον τρόπο δύο όμοιες προτάσεις (δύο κύριες ή δύο όμοιες δευτερεύουσες)
π.χ.
Βαρέθηκα και έφυγα : εδώ συνδέονται με τον παρατακτικό σύνδεσμο και δύο κύριες προτάσεις.
Πιστεύω ότι είναι πολύ φιλότιμος και θα προοδεύσει. : εδώ συνδέονται με τον παρατακτικό σύνδεσμο και δύο ίδιες (ειδικές) δευτερεύουσες προτάσεις.

Παρατακτικοί σύνδεσμοι :
α) Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε.
β) Διαζευκτικοί: ή, ή-ή, είτε, είτε-είτε, είτε-ή.
γ) Αντιθετικοί: αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, αν και, μόνο (που), μα (χρησιμοποιείται κυρίως στον προφορικό λόγο), εντούτοις, μολαταύτα, εκεί που, (κι) έπειτα, εξάλλου, μάλιστα.
δ) Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, έτσι, που, έπειτα, τότε, ύστερα, επομένως.

2) ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ : Συνδέονται με αυτό τον τρόπο δύο διαφορετικές προτάσεις (κύρια με δευτερεύουσα ή δύο διαφορετικές δευτερεύουσες)
π.χ.
Πάρε με τηλέφωνο, όταν έρθεις. : εδώ συνδέονται με τον υποτακτικό σύνδεσμο όταν μια κύρια και μια δευτερεύουσα (χρονική) πρόταση.
Πιστεύω ότι θα έρθει, αν και βρέχει : εδώ συνδέονται τρεις προτάσεις, όλες με υποτακτική σύνδεση. Η πρώτη (κύρια) με τη δεύτερη (δευτερεύουσα ειδική) μέσω του υποτακτικού συνδέσμου ότι και η δεύτερη (δευτερεύουσα ειδική) με την τρίτη, που είναι μεν δευτερεύουσα, αλλά διαφορετική (εναντιωματική) με τον υποτακτικό σύνδεσμο αν και.

Υποτακτικοί σύνδεσμοι :
α) Ειδικοί: ότι, πως, που.
β) Χρονικοί: όταν, σαν, ενώ, καθώς, κάθε που, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, εφόσον, άμα, εκεί που (= μόλις), ευθύς ως.
γ) Αιτιολογικοί: επειδή, αφού, καθώς, διότι, μια και, μια που.
δ) Υποθετικοί: αν, εάν, (άμα, σαν).
ε) Τελικοί: να, για να.
στ) Αποτελεσματικοί: ώστε, ώστε να, έτσι που, που, (για να).
ζ) Διστακτικοί ή ενδοιαστικοί: μη(ν), μήπως.
η) Εναντιωματικοί / παραχωρητικοί: αν και, μολονότι, μόλο που, παρ’ όλο που, και που, και ας, και αν, και αν ακόμη, ακόμη και αν, έστω και αν, παρ’ ότι, ενώ, και που, και ας.

3) ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ: Συνδέονται με αυτό τον τρόπο δύο όμοιες προτάσεις  (δύο κύριες ή δύο όμοιες δευτερεύουσες). Η σύνδεση γίνεται με κόμμα (,)

π.χ. 

Έφαγαν,ήπιαν,κοιμήθηκαν  : εδώ συνδέοναι τρεις όμοιες προτάσεις (κύριες) με το κόμμα (ασύνδετο σχήμα)

Ξέρω ότι ο άνθρωπος γεννιέται, ζει και πεθαίνει ελεύθερος : εδώ συνδέονται τέσσερις : Η πρώτη (κύρια) συνδέεται με τη δεύτερη (δευτερεύουσα ειδική) με τον υποτακτικό σύνδεσμο ότι. Η δεύτερη (δευτερεύουσα ειδική) συνδέεται με την τρίτη (δευτερεύουσα ειδική) με το κόμμα (σχήμα ασύνδετο). Τέλος η τρίτη (δευτερεύουσα ειδική) συνδέεται με την τέταρτη (δευτερεύουσα ειδική) με τον παρατακτικό σύνδεσμο και. 

Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης

              

                 
                                                Πηγή:    http://portobuffalo.blogspot.gr/

                                                                   Καλό  διάβασμα!

 

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ

Το γιοφύρι της Άρτας ανήκει στις παραλογές.

Παραλογές : πολύστιχα αφηγηματικά δημοτικά τραγούδια που  εξιστορούν δραματικές  κυρίως περιπέτειες της ζωής  πραγματικές ή  φανταστικές  (κάποιο περιστατικό  , μια παράδοση , ένα μύθο )

  Βασικά χαρακτηριστικά :

• Τολμηρή σύλληψη,  με υποθέσεις που μπορεί να είναι πλαστές, να προέρχονται από μύθους, θρύλους, παραδόσεις να αναφέρονται σε περιστατικά της ζωής συνήθως δραματικά ή σε εθνικές μνήμες.

•   Παραμυθικά  και  υπερφυσικά στοιχεία 

•  Γοργό ρυθμό στην εξέλιξη του μύθου

•  Στοιχεία έντονης δραματικότητας 

 

Όμως ένα δημοτικό τραγούδι μπορεί να διασώζεται σε διάφορες μορφές από τόπο σε τόπο. Αυτές είναι οι παραλλαγές.

Ας ακούσουμε μια τέτοια ποντιακή παραλλαγή

                                        

ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ :ΕΝΟΤΗΤΑ1:Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ

                             

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα - Γ΄ Γυμνασίου: Ενότητα 1η - Συντακτική ανάλυση from Olga Paizi

                             

Ενότητα 1: Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας from Καλλιόπη Κωσταριδάκη

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ,ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ

 Το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή Ε. Π. (1995) αναφέρεται στη σχολική ζωή και ειδικότερα στη φιλία της με τη συμμαθήτριά της Άλκη (Ζέη), με την οποία από τότε είχαν αποφασίσει ότι θα είναι Ε[νωμένες] Π[άντα]. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, όλες οι συμμαθήτριες της Σχολής Θηλέων επιστρέφουν από τις καλοκαιρινές διακοπές, σχολιάζουν τις εντυπώσεις και τις εμπειρίες που έζησαν και, μέσα σε κλίμα αισιοδοξίας και χαράς, ξεκινούν τη νέα σχολική χρονιά.

                 
                              

                                 ζωρζ σαρη και πάλι στο σχολείο. from patmaria92

 Το μυθιστόρημα τοποθετείται χρονικά το 1936-1937( 4 Αυγούστου 1936, δικτατορία του Μεταξά )

Διαδραματίζεται λίγο πριν το ΄Β παγκόσμιο πόλεμο σε μια σχολή θήλεων. Αναφέρεται σε μια σχολή, όπου φοιτούν έφηβες κοπέλες γεμάτες ζωντάνια. Παίζουν , γελάνε, κάνουν σκανταλιές, γνωρίζουν ανθρώπους, συνάπτουν γερές φιλίες οι οποίες δοκιμάζονται καθημερινά. Μέσα σε αυτό το σχολείο φοιτούν εσώκλειστες, αλλά και κορίτσια που πηγαινοέρχονται από τα σπίτια τους. Υπάρχουν καλοί, αστείοι και αγαπημένοι καθηγητές, αλλά και αυστηροί, παράλογοι και οπισθοδρομικοί, όπως είναι και η Διευθύντρια της σχολής…

  

Κι ένα τραγουδάκι απο το "Ποζελάκι"

 

ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

                               

                                      Τα παιδιά του Φθινοπώρου

Τη μέρα που γεννήθηκε ο Σεπτέμβρης
στη χώρα του παππού του, του Χρόνου, μια παρέα συννεφάκια έπαιζαν κυνηγητό στη γειτονιά.

«Να πάω κι εγώ να παίξω μαζί τους;»
ρώτησε ο Σεπτέμβρης τον πατέρα του το Φθινόπωρο.

Το Φθινόπωρο, που ήταν ζωγράφος, είχε πολύ δουλειά
και λίγη όρεξη για κουβέντες.
Ζωγράφιζε με τα μακριά του πινέλα.
Εβαζε κίτρινα φύλλα στα δέντρα,
χρυσαφένια σταφύλια στ’ αμπέλια
και αφρισμένα κύματα στις ακρογιαλιές.

«Να ρωτήσεις καλύτερα τη μητέρα σου» αποκρίθηκε.

΄Ετσι ο Σεπτέμβρης ρώτησε τη Βροχή.

«Κυνηγητό;» ξαφνιάστηκε κείνη.
«Μα μόλις γεννήθηκες, δεν μπορείς!»

«Μπορώ!» της αντιμίλησε ο γιος της.
Αφού είμαι μήνας, τρέχω από την πρώτη μου μέρα.»

«΄Ασ’ τον να παίξει με τα συννεφάκια!»
μπήκε στη μέση ο παππούς ο Χρόνος.
«Καιρός του είναι.»

΄Ετσι ο Σεπτέμβρης άρχισε να παίζει
ολημερίς κυνηγητό με τους καινούριους του φίλους.

Ένα πρωί όμως τα συννεφάκια πέρασαν
εμπρός από το σπίτι του βιαστικά,
ντυμένα με γκρίζες ποδιές και κρατώντας το καθένα μια σάκα γεμάτη νερό.

«Ε, συννεφάκια! Για πού το βάλατε;»
ρώτησε ο Σεπτέμβρης. «Δε θα παίξουμε σήμερα;»

«Δεν μπορούμε!» είπαν μ’ ένα στόμα τα συννεφάκια.

«Από σήμερα θα πηγαίνουμε κάθε μέρα σχολείο.

Και συνέχισαν ο δρόμο τους βιαστικά.

«Να πάω κι εγώ στο σχολείο μαζί τους;»
ρώτησε ο Σεπτέμβρης τη μάνα του.

Η κυρα-Βροχή ετοιμαζόταν να κατέβει
στη γη να ποτίσει τους αγρούς και τους κήπους,
να καταβρέξει τους δρόμους και να πλύνει τις πόλεις.
Είχε φούριες λοιπόν και λίγο κέφι για λόγια.

«Δε ρωτάς καλύτερα τον πατέρα σου;» είπε.

΄Ετσι ο Σεπτέμβρης ρώτησε το Φθινόπωρο,
που ζωγράφιζε ακόμα.

«Σχολείο;» απόρησε του λόγου του.
«Μα δεν είσαι παρά δέκα ήμερών.

Τα συννεφάκια ίσως έχουν
προχωρήσει πολύ περισσότερο.»

«Και τι σημασία έχει;» γκρίνιαξε ο γιος του.
«΄Ενας μήνας δέκα ημερών δεν έχει προχωρήσει και λίγο.
Αν ήμουν εννιά, θα καθόμουν στο σπίτι να τεμπελιάζω.»

«΄Ασ’ τον να πάει σχολείο!»
μπήκε στη μέση ο παππούς ο Χρόνος. «Καιρός είναι.»
‘Ετσι ο Σεπτέμβρης έτρεξε γρήγορα, πρόφτασε τα συννεφάκια και πήγε μαζί τους στο σχολείο της Συννεφιάς…

(Απόσπασμα από το βιβλίο της Λότυς Πέτροβιτς - Ανδρουτσοπούλου,
«Τα παιδιά του Φθινόπωρου» - 

 

Πόθος 

  Βαθὺ χινόπωρο γοερό, πόσο καιρὸ σὲ καρτερῶ, 

μὲ τὶς πλατιές, βαριές σου στάλες 

τῶν φύλλων ἄραχλοι χαμοί, τῶν δειλινῶν ἀργοὶ καημοί, 

 ποῦ μὲ μεθούσατε τὶς ἄλλες...

Τὰ καλοκαίρια μ᾿ ἕψησαν καὶ τὰ λιοπύρια τὰ βαριά, 

κι οἱ ξάστεροι οὐρανοὶ οἱ γαλάζοι: 

ἀπόψε μου ποθεῖ ἡ καρδιὰ πότε νὰ ῾ρθεῖ μέσ᾿ τὰ κλαριά, 

 ὁ θεῖος βοριὰς καὶ τὸ χαλάζι!

Τότε, γερτὸς κι ἐγὼ ξανά, μέσ᾿ τὰ μουγγὰ τὰ δειλινά, 

θ᾿ ἀναπολῶ γλυκά, -ποιὸς ξέρει-, 

καὶ θὰ μὲ σφάζει πιὸ πολύ, σὰν ἕνα μακρινὸ βιολί, 

τὸ περασμένο καλοκαίρι...

Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-1944)  

ΒΡΟΧΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ - Κική Δημουλά

Εγώ, όταν μεγαλώσω
θα γίνω Σεπτέμβριος έλεγε ο Αύγουστος.
Έβρεξε δω λιγάκι.
Δοκιμαστικά, σαν έλεγχος
αν λειτουργούν καλά οι πτώσεις.
Όπως χτυπάνε κάθε τόσο
ξαφνικά οι σειρήνες, δοκιμαστικά,
αν λειτουργεί καλά
ο τρόμος του πολέμου.
Ελάχιστη βροχή,
ίσα που την πλατάγισε στο στόμα του
το χώμα τη σταγόνα
– καθώς δοκιμαστής κρασιών-,
μόλις που πρόλαβε η υγρόεσσα ευωδιά
παραπονιάρα να τριφτεί
πάνω στα περιβόλια.
Δέναν οι παραθεριστές
στις σχάρες των αυτοκινήτων την Αθήνα
μαρσάραν τις βαλίτσες τους και φεύγαν.
Πεθαίναν απ’ τη ζήλια τους τα σπίτια
κοιτώντας τα τροχόσπιτα
στην Εθνική Οδό του Σεπτεμβρίου.
Απ’ τ’ ανοιχτά παραθυράκια τους
μικρά όσο ένα σάντουιτς ματιάς
κουρτινάκια φτερακίζαν κατά έξω,
νάιλον γλάροι εμπριμέ, δεμένοι.
Λοξά στημένη
νανούριζε τα τέλια της
μια κιθάρα ηλιοκαμένη.
Ευτυχώς βελτιώθηκε
το βιοτικό επίπεδο της βάρκας.
Γίνανε βάρκες κατοικίδιες
– αστυφιλία των σκαριών.
Αστραφτερές, εξωλέμβιες,
πάνω στα τρέιλερ κουρνιασμένες
ακολουθούν τ’ αφεντικά τους,
σκυλάκια ράτσας
χωρίς καθόλου τρίχωμα θαλάσσης.
Γαύροι πηδάνε κατά πάνω,
μια τελευταία ασημένια περιέργεια.
Κάτι θα την πονέσει απόψε τη βραδιά
γι’ αυτό το προς το τέλος.
Αν έχει ξαστεριά
θα πιει κάποιο παυσίπονο αστέρι.
Εγώ θα μείνω ακόμα λίγο.
Μήπως και ξαναβρέξει.
Να σε ξεπλύνω λίγο.
Είσαι μες στην αρμύρα και τ’ αλάτια
από τότε που ήμουνα θάλασσα