ΤΡΥΓΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ ΟΠΩΣ ΠΑΛΙΑ...

                                         
                                                                 ΜΙΑ ΓΙΟΡΤΗ...

Ο τρύγος από παλιά ήταν για την Κοζάνη ένα ξεχωριστό γεγονός,  και ταυτόχρονα, μια μέρα γιορτής. Άλλωστε όχι μόνο οι μαρτυρίες παλαιότερων αλλά και τα ιστορικά στοιχεία , αποδεικνύουν ότι οι Κοζανίτες , και γενικότερα οι Δυτικομακεδόνες,  ασχολούνταν με την αμπελουργία. Ο Λιούφης στην ιστορία της πόλης αναφέρει ότι κατά το 18^ο αιώνα καλλιεργούνταν 5000 στρέμματα αμπελιού. Γι’ αυτό και τα παντοπωλεία της Κοζάνης μέχρι το 1960 ανάμεσα στα βασικά εμπορεύματά τους είχαν το κρασί και το τσίπουρο.

«Για τον τρύγο ξημερώνει κι όλο το χωριό στο πόδι. Με τραγούδια και με γέλια, έτοιμοι όλοι για τ’ αμπέλια.» Οι στίχοι αυτού του μακεδονίτικου τραγουδιού αποδίδουν παραστατικότατα το κλίμα εκείνων των ημερών. Συγγενείς, φίλοι, γειτονιά, μικροί και μεγάλοι συμμετείχαν στον τρύγο πότε του ενός και πότε του άλλου, μια που σχεδόν κάθε κοζανίτικο σπίτι είχε το αμπέλι του για το κρασί της χρονιάς. Ανάμεσα στα άλλα δεν έλειπε και το παραδοσιακό φαγητό του τρύγου,  κεφτέδες με κρεμμύδια, που είναι και στις δικές μου μνήμες, αφού ως έθιμο το διατηρούμε ακόμη και στη δική μου οικογένεια ! Στην πραγματικότητα η μέρα εκείνη ήταν,  και είναι και σήμερα, μια ευκαιρία για μάζωξη…

 

 

Και λίγη ιστορία…

Η λέξη τρύγος παράγεται από το αρχαίο τρυγάω-τρυγω =καρπουμαι, μαζεύω καρπό και αυτό από το ουσιαστικό τρύγη = ώριμος καρπός και βέβαια πρωτοεμφανίζεται στον Όμηρο.

''Κι έβαζε μέγα αμπέλι απάνω του  σταφύλια
φορτωμένο ,Χρυσό, πανέμορφο κι εκρέμονταν τσαμπιά από κάτω
μαύρα… Και κουβαλούσαν το μελόγλυκο  καρπό στου ώμους πάνω κοπέλες κι άγουροι χαρούμενοι μες σε πλεχτά κοφίνια
κι ανάμεσά τους την ψιλόφωνη κιθάρα κάποιο αγόρι γλυκά βαρώντας
όμορφα έψελνε του Λίνου το
τραγούδι με γάργαρη φωνή…»

 (Ιλιάδα, Σ 566 κ.έ, Μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή

Και του χρόνου ο τρύγος μας!

Στογιάννη Ευαγγελία