ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΝΟΤΗΤΑ 8 : ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ, ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ, ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Β1 ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ 

1.  Να συμπληρώσετε τον πίνακα με την κατάλληλη λέξη που βρίσκεται μέσα στην παρένθεση.

(ελευθεροτυπία, απελευθερώνω, ελευθερία, ελευθεροστομία)

o   Οι Έλληνες κατά την επανάσταση του 1821 ………………………. από την σκλαβιά των Τούρκων.

o   Στην παρέα μας υπάρχει ………………………… και ο καθένας μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του.

o   Στη δημοκρατία υπάρχει ……………………. και οι ειδήσεις διαδίδονται χωρίς εμπόδια.

o   Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην ……………………. .

2. Επιλέξτε το σωστό:

•       Διακρινόταν για τις ………………………. (φιλελεύθερος, απελεύθερος) ιδέες του.

•      Η …………………………. (ελευθεροτυπία, ελευθέρωση) είναι σημαντική για την ενίσχυση  της  δημοκρατίας.

•    Ο …………………………………. (ελευθερόστομος, φιλελεύθερος) εκφράζει ανοιχτά τις απόψεις του, δεν κρύβεται.

•    Ο ………………………………… (απελεύθερος, φιλελευθερισμός) έχει για αρχή του το καθεστώς της ελευθερίας.

Β2 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ

1. Να γράψετε τα ουσιαστικά που παράγονται από τα επίθετα:

ἄπιστος:

ἀληθής:

βαθύς:

γλυκύς:

εὐγνώμων:

παχύς:

δύο:

δέκα:

κακός:

ἐπιμελής:

2. Να αντιστοιχίσετε τα επίθετα της στήλης Α  με τα αντίστοιχα ουσιαστικά της στήλης 
Β.

Α

α. φιλόπονος

β. ἀσεβής

γ. ἀγχίνους

δ. βαρύς

ε. ἀγνώμων

στ. θρασύς

ζ. βάρβαρος

Β

2. ἀγνωμοσύνη

3. θρασύτης

4. φιλοπονία

5. βαρβαρότης

6. ἀγχίνοια

7. ἀσέβεια

Γ.  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

1. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου:

α. Κόσμος τῆς ……………….(ἀγαθός, θηλ. γεν. εν.) ψυχῆς ἀρετή ἐστι.

β. Οἱ διδάσκαλοι τῶν Περσῶν ἦσαν ………………(σοφός, αρσ. ονομ. πληθ.) πολῖται

γ. Οἱ νέοι …………….(πονηρός, ουδ. γεν. πληθ.) ἔργων ἀπέχουσι.

δ. Ἡ φιλία τῶν ………………(δίκαιος, αρς. γεν. πληθ.) ἀνθρώπων ἐστὶ πηγὴ ἀγαθῶν.

ε. Ἡ μέθη …………………(μικρός, θηλ. ονομ. εν.) ἐστὶ μανία.

στ. Ὁ χρηστὸς ἄνθρωπος οὐ βάλλεται ………………..(πονηρός, δοτ. πληθ.) λόγοις.

ζ. Ἡ σοφία ……………….(ἄξιος, θηλ. ονομ. εν.) χρυσοῦ ἐστι.

2. Στην άσκηση που ακολουθεί να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της δεικτικής αντωνυμίας  οὗτος – αὕτη – τοῦτο.

α. οὐκ ἦλθον εἰς………τὴν πόλιν.

β. οἱ τόποι ……….χθαμαλοί εἰσι.

γ. γένοιτο, Κύριε, τῇ ἡμέρᾳ……….ἀναμαρτήτους φυλαχθῆναι ἡμᾶς.

δ. ἐν τῷ σταδίῳ ………ἀγὼν γίγνεται.

ε. ἐν……… ταῖς ὁδοῖς ἐπορεύετο.

στ. ……………………. τῷ τρόπῳ ἐτείχισαν οἱ Ἀθηναῖοι τὴν πόλιν.

ζ. ἐν τῇ χώρᾳ ………………….. ξένοι ἐσμέν.

η. οὐδείς ἐν τῇ πόλει ἐγίγνωσκεν ……………… τὰ παιδία.

θ. ἐπλεύσαμεν τρεῖς ἡμέρας καὶ περὶ …………………. τὰς νήσους.

ι. ἐπειρῶντο (=προσπαθούσαν) …………………. τοῖς δώροις δεκάσαι ἡμᾶς (=να μας δωροδοκήσουν).

ια. ἅπαντες οἱ ἀγαθοὶ πολῖται πράττουσιν κατὰ ……………………. τοὺς νόμους.

ιβ. Ἀλέξανδρος ἐβασίλευε ……………….. τῶν χωρῶν.

ιγ. οὐ γιγνώσκω …………………… τὰ παιδία.

ιδ. ἐν ……………… τῷ τόπῳ ᾤκουν οἱ Ἀχαιοί.

ιε. ……………………. εἰσὶν αἱ οἰκίαι τῶν προγόνων ἡμῶν.

ιστ. κατ’ ἐκεῖνο τὸ θέρος περὶ ………………… ταῖς νήσοις ἐπλέομεν.

3. Να συμπληρώσετε τα γένη που λείπουν από τον παρακάτω πίνακα.

ΑΡΣΕΝΙΚΟ                           ΘΗΛΥΚΟ                        ΟΥΔΕΤΕΡΟ

ὑψηλός                            ………………..                    ……………….

……………..                        .……………….                       ἄθλιον

χλιαρός                            .………………                    ……………….

………………                         ἁγία                             ……………….

………………                         αὐστηρά                       ………………

ἄδικος                             ………………                      ………………

4. Να τοποθετήσετε τα επίθετα της παρένθεσης στην κατάλληλη πτώση ώστε να συμφωνούν με τα ουσιαστικά που προσδιορίζουν.

α. ταῖς …………………… ψυχαῖς (καλός)

β. τῶν …………………… ἀνθρώπων (ἔντιμος)

γ. τῆς …………………… ἡμέρας (ψυχρός)

δ. τούς …………………… νεανίας (ὡραῖος)

ε. τῶν …………………. μετάλλων (πολύτιμος)

στ. τάς …………………… διόδους (ὑπόγειος)

5. Να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες λέξεις για να ολοκληρώσετε τις προτάσεις:  τούτοις, ταύτης, ταῦτα, ταύταις, οὗτος, τοῦτο

α. Ὁ ἀνὴρ …………. ἐστὶ μεγάλης ἀρετῆς.

β. Ὁ Περικλῆς ………….. εἶπε τοῖς Ἀθηναίοις.

γ. Ἡ μήτηρ…………… καὶ ὁ πατήρ μου ἀδελφοί εἰσι.

δ. Ὁ φιλόσοφος ἔλεγεν δείξειν……………. .

ε. ……………. ταῖς ἀρχαῖς οἱ Ἀθηναῖοι ἐπολιτεύοντο.

στ. Ἡ γῆ παρέχει ………….. τοῖς θηρίοις τὴν καθ’ ἡμέραν τροφήν.

6. Να συνδυάσετε τις λέξεις της Α και της Β στήλης, ώστε να προκύψουν σωστά ονοματικά σύνολα (φράσεις).

     
  Α                              Β

α. ἰωνικοῦ                  1. τέχνης

β. ποιητικῆς               2. πολιτῶν

γ. ἠρέμῳ                   3. δένδροις

δ. γενναίων               4. ῥυθμοῦ

ε. ἀκάρποις               5. θαλάσσῃ

7. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις τοποθετώντας τα επίθετα των παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο.

α) Ἐν ταῖς……………. (ἀρχαίος) Ἀθήναις αἱ μὲν τῶν ἰδιωτῶν οἰκίαι ……………… (μικρός) καὶ ……………. (ταπεινός), οἱ δὲ δημόσιοι οἴκοι …………… (ὑψηλός) τε και ……………. (καλός) ἦσαν.

β) Οἱ τῶν γεωργῶν πόνοι πολλάκις ……………. (μάταιος) εἰσίν, ἐπειδὴ …………….. (βλαβερός) ζῷα τοὺς καρποὺς διαφθείρει.

γ) Ἐν τῇ ………….. (ἀρχαίος) Βαβυλώνι (δοτ. εν. θηλ.) στοαὶ ……….. (περίλαμπρος ) καὶ  κῆποι ……………. (ἀνθηρός) καὶ περίπατοι …………… (τερπνός) ἦσαν.

δ) Ἔλεγον τὴν πόλιν…………. (πλούσιος) καὶ…………… (ἔνδοξος) εἶναι.

ΠΗΓΗ : Επιμέλεια: Γκέκα Βάγια, Φιλόλογος http://laventer.blogspot.gr

Δευτερόκλιτα επίθετα - Η δεικτική αντωνυμία οὖτος, αὕτη, τοῦτο, Ενότητα 8 Αρχαίων Α΄ Γυμνασίου from Χρήστος Τσατσούρης