ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού αφότου, πριν (πριν να), μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, οπότε, άμα,  και με λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως χρονικοί σύνδεσμοι (όσο, εκεί που).

Μια χρονική πρόταση μπορεί να δηλώνει:

·        Σύγχρονο ή ταυτόχρονο (εκεί που, ενώ, ενόσω, καθώς, όσο όποτε, όταν, σαν )π.χ. όσο διάβαζα εκείνη τακτοποιούσε.

·        Προτερόχρονο (άμα ,αφού, αφότου, μόλις, μετά που, όποτε, όταν, σαν)

          π.χ. μόλις την είδε έτρεξε κοντά της.

·        Υστερόχρονο (μέχρι να, που, όσο να/που, πριν, προτού ,ωσότου, έως ότου, ώσπου, οπότε, όταν )π.χ. προτού πάει στη δουλειά, πέρασε από  την τράπεζα.

ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισάγονται με τους υποθετικούς συνδέσμους αν ,εάν και κάποτε με τους χρονικούς σαν, άμα, να ή με τις εκφράσεις έτσι και, σε περίπτωση που. Η δευτερεύουσα υποθετική πρόταση λέγεται υπόθεση ενώ η πρόταση που προσδιορίζεται λέγεται απόδοση. Η υπόθεση και η απόδοση αποτελούν τον υποθετικό λόγο.

1^ο είδος υποθετικού λόγου: πραγματικό (υπόθεση με οριστική οποιουδήποτε χρόνου και απόδοση οποιαδήποτε έγκλιση)

Π.χ. αν προσπαθήσεις, θα τα καταφέρεις.

2^ο είδος μη πραγματικό(υπόθεση με οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου και απόδοση με δυν.οριστική: θα +οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου.)

π.χ. αν είχες προσπαθήσει, θα τα είχες καταφέρει. Σε υποθετικούς λόγους με δύο ή περισσότερες υποθέσεις και κοινή απόδοση οι υποθετικές προτάσεις εισάγονται με: είτε-είτε

κι αν-κι αν, και να –και να.

Προσοχή! Το αν εισάγει και πλάγιες ερωτήσεις.

                    Επιμέλεια: Στογιάννη Ευαγγελία, φιλόλογος